«Ας περιμένουν οι γυναίκες» (1998) και η αρχή της αφαιρετικότητας.

Έχουμε χρόνο για εισαγωγή;

Το αφιέρωμα μας στο ελληνικό κινηματογράφο, έπειτα από την καθολική του αποδοχή, συνεχίζεται. Εμμένουμε εντούτοις στη δεκαετία του ’90, καθώς οι βάσεις και τα θεματικά θεμέλια που τέθηκαν κατά τη διάρκεια της εποχής, λειτούργησαν ως «πρόδρομοι» για τη μετέπειτα εξέλιξη της εγχώριας σκηνής. Ο λόγος για το έργο του Σταύρου Τσιώλη με τίτλο: «Ας περιμένουν οι γυναίκες» (1998). Πάμε να δούμε με ποιον τρόπο ένα επαγγελματικό ταξίδι γίνεται η αφορμή για μία κοινωνική αφηρημένη ανάγνωση με έντονο πολιτικό υπόβαθρο.

Πλοκή;

Βρισκόμαστε σε περιφερειακές οδούς στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας κατά τη δεκαετία του ’90. Ο Πάνος και ο Μιχάλης είναι ελεύθεροι επαγγελματίες που εργάζονται για το μεροκάματο. Λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη, κοντά στην λίμνη Βόλβη ένα ζευγάρι τους σταματάει για να τους ζητήσει οδηγίες. Ο Πάνος θαμπώνεται από τη γοητεία της κοπέλας του ζευγαριού. Αποκαρδιωμένος που την αποχωρίζεται και που η ζωή του δεν του επιτρέπει να απολαύσει τις μικρές χαρές αποπειράται να πνίγει στη λίμνη Βόλβη. Ο φίλος του, Μιχάλης, τον διασώζει και οι δύο τους φιλοξενούνται σε ένα οίκο ευγηρίας. Δεν αργεί να φθάσει και ο μπατζανάκης τους, Αντώνης. Μέσα σε ένα κλίμα θεωρητικών, φιλοσοφικών συζητήσεων και κομματικών, πολιτικών αντιθέσεων, οι τρεις άνδρες θα συμφιλιωθούν και θα αργήσουν στον προορισμός του με αποτέλεσμα… να περιμένουν οι γυναίκες τους.

«Στην καρέκλα του σκηνοθέτη»:

Αν και αναφερθήκαμε ήδη στο πρόσωπο ενδιαφέροντος που βρίσκεται στην πολυπόθητη θέση ευθύνης, τον Σταυρό Τσιώλη, δε μιλήσαμε καθόλου για την μέχρι τότε πορεία του. Ο δημιουργός είναι «δεύτερης γενιάς» τέκνο της «χρυσής εποχής» του ελληνικού κινηματογράφου. Έκανε το ντεμπούτο του με ταινίες όπως «Μικρός Δραπέτης» (1968) και «Πανικός» (1969). Η δραματική του στόφα έστρεψε το άγρυπνο και δραστήριο βλέμμα του Φιλοποίμην Φίνου προς τη νέα του φωνή. Μέσα από τη «Finos Films» κυκλοφόρησε κορυφαία «θρίλερ» της εποχής, όπως «Η Ζούγκλα Της Πόλης» (1970) και το αριστούργημα διεθνούς εμβέλειας «Κατάχρησις Εξουσίας» (1971).

Θα ανέμενε κανείς μία εξίσου εκρηκτική και επαναστατική συνέχεια από τον νεαρό καλλιτέχνη. Αυτή όμως δε συνέβη ποτέ. Για 14 χρόνια απείχε από τα κινηματογραφικά δρώμενα, ενώ είχε μονάχα υπογράψει το σενάριο του φίλμ «Θέμα Συνειδήσεως» (1973) με ψευδώνυμο «Διονύσιος Φωκάς». Αυτό το διάστημα για τον κύριο Τσιώλη είναι μία περίοδος ανασκόπησης και εμπειρίας. Επιστέφει δυναμικά στα μέσα της δεκαετίας του ’80 με δραματικές ιστορίες, οι οποίες εμπεριέχουν έντονο συναισθηματικό αντίκτυπο. Το έτος 1992 κυκλοφορεί το έργο με τίτλο: «παρακαλώ γυναίκες, μην κλαίτε». Ο σκηνοθέτης, δίχως να το καταλάβει έχει θέσει τα θεμέλια για την ιδιόμορφη τριλογία του.

Ο Σταύρος Τσιώλης θεωρείται ένας από τους δημιουργούς «auteur» στην εγχώρια κινηματογραφική σκηνή. Έχει την προσωπική του σφραγίδα και η πληθώρα των ταινιών του την εμπεριέχουν. Αρέσκεται σε ιστορίες που αναπτύσσονται εν κινήσει. Αυτό τις μετατρέπει σε «road trip» φίλμ. Το συγκεκριμένο υποείδος δίνει χώρο σε θεωρητικές και προσωπικές αναζητήσεις, μία θεματική έκφανση που εκμεταλλεύεται ο καλλιτέχνης προς όφελος του. Έχει τη δυνατότητα να συζητήσει, σχολιάσει και υπογραμμίσει ζητήματα που τον απασχολούν. Αυτά έχουν σχέση με τις ανθρώπινες σχέσεις, τη θέρμη της στιγμής και τις πολικές προεκτάσεις της εποχής του.

Βέβαια, ενδιαφέρεται να διατηρεί τον ρυθμό σε εγρήγορση και να κρατάει τον τόνο ανάλαφρο. Αυτό το πετυχαίνει μέσα από έναν ευφυέστατο διάλογο, ο οποίος, αν και αφαιρετικός στον πυρήνα του, χωρίς απώτερο στόχο, αλλά με συγκεκριμένο σκοπό, έχει τρομερή ροή χαρίζοντας απίστευτες ατάκες. Η εισαγωγή πλήθους λαϊκών τραγουδιών που καλύπτουν ηχητικά την εναλλαγή των σκηνών, δίνει μία εύθυμη αίσθηση φυσικής ροής των γεγονότων, ιδίως όταν αυτά ανταποκρίνονται με τα αντίστοιχα του έργου. Ο σκηνοθέτης φροντίζει να εναρμονίσει τα κάδρα του με τον περιβάλλοντα χώρο. Η κινηματογράφηση της Βόλβης είναι κυριολεκτικά άκρως ατμοσφαιρική, με τους κυματισμούς της να συμβολίζουν το αέναο πέρασμα του χρόνου.

«Στην πόλη των ηθοποιών»:

Στο φιλμ συμμετέχει μία δυναμική τριάδα που κρατάει τις ισορροπίες και έχει ξεκάθαρο ρόλο.

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο συναντούμε τον Γιάννη Ζουγανέλη ως «Πάνο». Ο πολυσχιδής καλλιτέχνης έχει μία ανεπανάληπτη ενέργεια που ορίζει ρυθμό και τόνο από κοινού με την σκηνοθετική προσέγγιση. Η μεταφορά του διαλόγου είναι φυσική, γεγονός που αποδεικνύει με βεβαιότητα τον καίριο αυτοσχεδιασμό του ερμηνευτή. Αν ήταν πέναλτι; «Ο ορισμός του πέναλτι, κυρία μου!».

Συμπρωταγωνιστής του είναι ο Αργύρης Μπακιρτζής, στενός συνεργάτης του κυρίου Τσιώλη, στον ρόλο του «Μιχάλη». Ο ηθοποιός έχει έναν συγκεκριμένο τρόπο ερμηνείας, ο οποίος κατευνάζει την κεκτημένη ταχύτητα του κυρίου Ζουγανέλη. Η ηρεμία που αποπνέει καταλήγει σε κωμωδία, με τον κύριο Μπακιρτζή να αφηγείται διαρκώς ιστορίες. «Ραδιόφωνο έχετε; CD.»

Τρίτος στην παρέα, αλλά καλός φίλος του Γιάννη Ζουγανέλη, έρχεται να προστεθεί ο Σάκης Μπουλάς στον ρόλο του πολιτευτή «Αντώνη». Η είσοδος του έρχεται λίγο πριν τη μέση του έργου. Η ερμηνείες του είναι σοβαρή, ενώ η διάθεση του για σύγκρουση με τον χαρακτήρα του «Πάνου» ολότελα ένθερμη. «Ψήφισε η μάνα μου Νέα Δημοκρατία;»

Cut! Αυτό ήταν για σήμερα, παιδιά:

Κλείνοντας, η ταινία θεωρήθηκε απευθείας «cult classic». Οι θεματικές, η κατεύθυνση, η προσέγγιση και η συζήτηση δεν άφησαν περιθώρια. Η συνειδητή απόφαση να γίνει λόγος για το πολιτικό δίπολο ανάμεσα σε πολιτικές παρατάξεις όπως η «Νέα Δημοκρατία» και το «Πασόκ» δίνει την ευκαιρία για δραστήρια ανασκόπηση και διάλογο. Με τα χρόνια, οι ατάκες αναπαράχθηκαν σε τέτοιο βαθμό, που ανήκουν επάξια πλέον στην ελληνική «pop» κουλτούρα.

Θα έβαζα με εύθυμο συναίσθημα ένα 8,5/10 σε κλίμακα μέτρησης «αυτά μου αρέσουν».

Διάρκεια: 1 ώρα και 22 λεπτά

Είδος: Κωμωδία-Δράμα-Κοινωνικό

Σκηνοθεσία: Σταύρος Τσιώλης

Πρωταγωνιστές: Γιάννης Ζουγανέλης, Αργύρης Μπακιρτζής, Σάκης Μπουλάς

#ΓιώργοςΤοκμακίδης #GiorgosTokmakidis #Blog #WritersOfTheDigitalRoundtable #Writehood #Άποψη #Κριτική #Θέατρο #ΣταύροςΤσιώλης #ΑςΠεριμένουνΟιΓυναίκες #Κωμωδία #Δράμα #ΓιάννηςΖουγανέλης #ΑργύρηςΜπακιρτζής #ΣάκηςΜπουλάς