«Νυχτερινός Εκφωνητής» (2024): Ο διακριτικός θρίαμβος του Ρένου Χαραλαμπίδη.

Έχουμε χρόνο για εισαγωγή;

Κάθε αφιέρωμα έχει αρχή μέση και τέλος. Τα πρώτα δύο στάδια τα περάσαμε και κατευθυνόμαστε ευθύς προς το τέλος. Σε αυτό το άρθρο θα κάνουμε ένα χρονικό άλμα σχεδόν 25 ετών. Σε αυτές τις δυόμιση δεκαετίες πολλά συνέβησαν στη χώρα και ακόμα περισσότερα στον καλλιτεχνικό της χώρο. Αφήνουμε αρκετά σπουδαία έργα στην άκρη και καταπιανόμαστε με μία πρόσφατη ταινία. Ο λόγος για το φίλμ του Ρένου Χαραλαμπίδη με τίτλο: «Νυχτερινός Εκφωνητής» (2024). Πάμε να δούμε με ποιον τρόπο συνδυάζονται η μνήμη, η νύχτα, τα μνημεία και το ραδιόφωνο μέσα σε ένα αλληγορικό, λογοτεχνικό και ποιητικό πλαίσιο.

Πλοκή;

Βρισκόμαστε στη σύγχρονη εποχή στην πρωτεύουσα της Ελλάδας, Αθήνα. Ένας ραδιοφωνικός παραγωγός με το προσωνύμιο «Νυχτερινός Εκφωνητής» έχει τα γενέθλιά του τα μεσάνυχτα κατά τη διάρκεια της εκπομπής του. Επιθυμεί να αφιερώσει την εκπομπή του στο παρελθόν του και στον αποχαιρετισμό της νιότης του. Αποφασίζει να παίξει μέσα από την εμβέλεια του σταθμού ηχογραφημένες κασέτες από μία παλιά του σχέση που του είχε αφήσει στον τηλεφωνητή του. Μέσα σε ένα κλίμα αναζήτησης, κατανόησης, μνήμης και συγκίνησης, ο «Νυχτερινός Εκφωνητής» θα ξαναζήσει όλη του τη ζωή στη διάρκεια μίας ραδιοφωνικής εκπομπής.

«Στην καρέκλα του σκηνοθέτη»:

Ο δημιουργός πίσω από αυτό το έργο δε χωράει συστάσεις. Ο Ρένος Χαραλαμπίδης είναι ένας καλλιτέχνης με μακρά και σταθερά παρουσία και πορεία σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση. Κατά τα πρώτα του βήματα υπήρξε αυτοδίδακτος και παθιασμένος με οποιοδήποτε μέσο εκδήλωσης της τέχνης. Ως ηθοποιός συμμετείχε σε τηλεοπτικές σειρές και δεν άργησε να βρεθεί και πίσω από τις κάμερες.

Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο ολοκληρώθηκε με την ταινία «No Budget Story» (1997). Ακολούθησαν τα «Φθηνά Τσιγάρα» (2000), το οποίο με τα χρόνια έχει αποκτήσει μία «cult» διάθεση, με τους/τις θεατές να το τιμούν κάθε καλοκαίρι στις θερινές αίθουσες. Κατά το 2010 γύρισε το τελευταίο του μέχρι τότε φίλμ με τίτλο: «4 μαύρα κουστούμια».

Θα ήταν αδύνατον εντούτοις να εγκαταλείψει το πάθος για αφήγηση γλυκόπικρων ιστοριών. Χρειάστηκε να περάσουν 14 χρόνια για να δώσει στο κοινό του μία νέα προσωπική κινηματογραφική κατάθεση ψυχής. Αναμφίβολα, η αναμονή άξιζε και με το παραπάνω, καθώς ο ερμηνευτής παρέδωσε ένα έργο που διαθέτει ευρωπαϊκό αέρα, αλλά διατηρεί την «ελληνικότητα» του.

Δε θα είναι λίγοι εκείνοι και εκείνες που θα θεωρήσουν ότι η ταινία είναι επανέκδοση του φιλμ του Ιταλού σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο με τίτλο: «Τέλεια Ομορφιά» (2013). Αυτό θα αδικούσε στην τελική το εν λόγω έργο, καθώς αν και οι επιρροές του είναι έντονα διακριτές, πρόκειται για κάτι αμιγώς ξεχωριστό.

Αναφορικά με την σκηνοθεσία αυτή καθ’ αυτή, ο κύριος Χαραλαμπίδης κατευθύνει τον σκηνοθετικό του σχεδιασμό με ωριμότητα, δίνοντας βάση στην αρμονία και τη γεωμετρία του κάδρου. Η κάμερα τοποθετείται συνήθως στο κέντρο, για να καλύψει το επίκεντρο της εκάστοτε σκηνής στην ολότητα του.

Είναι στατική, αλλά όχι αργή, δεδομένης της δράσης που περατώνεται εμπρός της. Η κίνηση που «αιχμαλωτίζει» ο φακός είναι διαρκής, αλλά όχι υπερβολική. Ακολουθεί τις επιταγές του μέτρου και είναι «χορευτική» με τον δικό της τρόπο. Εντούτοις, δεν είναι μονάχα η σκηνοθεσία που αναλαμβάνει τα ηνία της αφήγησης, αλλά και ένα παιγνιώδες και ρυθμικό «voice over».

Μία ταινία που εξυμνεί την αναλογική τεχνολογία και ανάμεσα σε άλλα τον ρομαντισμό της ραδιοφωνικής εκπομπής, δε θα μπορούσε να μην στηριχτεί σε έναν κυρίαρχο διάλογο. Αυτός αναπτύσσεται προοδευτικά μεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών φωνών των ηρώων. 

Ο σκηνοθετικός ελιγμός ανανεώνει τον ρυθμό και ορίζει τον τόνο, ο οποίος έχει παραδοθεί στη νοσταλγία. Αυτό δε σημαίνει ότι λείπουν οι ανατροπές. Αντιθέτως, όταν αυτές υφίστανται, το κοινό απομένει σχεδόν αβοήθητο εμπρός τους. Ο κυριος Χαραλαμπίδης όμως υπό την τριπλή του ιδιότητα ως σκηνοθέτης, σεναριογράφος και πρωταγωνιστής γνωρίζει πως να ενθαρρύνει τους/τις θεατές του.

«Στην πόλη των ηθοποιών»:

Το έργο ως ένα εντελώς προσωποπαγές εγχείρημα του δημιουργού του έχει έναν πρωταγωνιστή, με τις συμπρωταγωνίστριες του να εμφανίζονται διά της χροιάς των φωνών τους.

Ο Ρένος Χαραλαμπίδης στον ρόλο του «Νυχτερινού Εκφωνητή» ερμηνεύει μία πτυχή του εαυτού του. Ο ίδιος ασχολείται ενεργά με το ραδιόφωνο, οπότε θα έλεγε κανείς, πως βρίσκεται ευθύς στο στοιχείο του. Ερμηνευτικά, είναι ο σύνδεσμος των θεατών με τον κόσμο, αλλά και με την περασμένη εποχή, τη νύχτα, όλα εκείνα τα στοιχεία που γοητεύουν έστω νοερά στις συζητήσεις. Με την ομιλία του δίνει ζωή και πνοή στον ρυθμό, ενώ ταξιδεύει το κοινό του με εικόνα και ήχο.

Οι υπόλοιπες φωνές που ακούγονται ανήκουν στις Μαργαρίτα Αμαραντίδη, Τίνα Αλεξοπούλου και Κατερίνα Λέχου. Η κυρία Αμαραντίδη είναι το πλέον άψογο και κατάλληλο ταίριασμα για τον πρωταγωνιστή. Το χρώμα της φωνής της αποτυπώνει ένα ευρύ συναισθηματικό φάσμα, απαραίτητο για τη διατήρηση της δραματουργίας. 

Η Ελευθερία Στάμου από την άλλη δωρίζει το κορμί της για τις λήψεις αναμνήσεων, αλλά και χορού. Μέσα από τις χορευτικές της φιγούρες χαρίζει άνευ προηγουμένου πλάνα, όπου οι ζωηρές της πιρουέτες συναντούν τα αιώνια αθηναϊκά μνημεία.

Cut! Αυτό ήταν για σήμερα, παιδιά:

Κλείνοντας, γίνεται ξεκάθαρα λόγος για μία τέλεια ταινία, από την οποία δεν μπορεί κανείς να προσθέσει μήτε να αφαιρέσει το οτιδήποτε. Τα κάδρα αποπνέουν στοιχεία μετριασμένου έπους, αφενός λόγω της γεωμετρίας τους, αφετέρου εξαιτίας της κάλυψης της μεγαλοπρέπειας των μνημείων. Η χρηματοδότηση του φιλμ καθυστέρησε για πολλά χρόνια, αλλά όπως πάντα το πλήρωμα του χρόνου έφθασε την κατάλληλη στιγμή. Ο «Νυχτερινός Εκφωνητής» ήδη έχει ξεκινήσει να συγκεντρώνει γύρω του το δικό του κοινό και δε θα αργήσει να γίνει άλλη μία καθολική επιτυχία, όπως συνηθίζεται να συμβαίνει με τα έργα του κυρίου Χαραλαμπίδη.

Θα έβαζα με συγκίνηση το απόλυτο 10/10 σε κλίμακα μέτρησης «thank you for the new memories».

Διάρκεια: 1 ώρα και 17 λεπτά

Είδος: Κοινωνικό-Δράμα

Σκηνοθεσία: Ρένος Χαραλαμπίδης

Πρωταγωνιστές: Ρένος Χαραλαμπίδης, Μαργαρίτα Αμαραντίδη, Ελευθερία Στάμου, Τίνα Αλεξοπούλου και Κατερίνα Λέχου

#ΓιώργοςΤοκμακίδης #GiorgosTokmakidis #Blog #WritersOfTheDigitalRoundtable #Writehood #Άποψη #Κριτική #Θέατρο #ΡένοςΧαραλαμπίδης #ΝυχτερινόςΕκφωνητής #Δράμα #Κοινωνικό #ΜαργαρίταΑμαραντίδη #Ελευθερία Στάμου